Warunki klimatyczne obszaru Polski wynikają z jego położenia
geograficznego na kontynencie europejskim, w strefie klimatu
umiarkowanego ciepłego. Duża różnorodność mas powietrza
napływających nad obszar Polski, powoduje częste zmiany pogody.
Jest to typowa cecha naszego klimatu, dlatego też określamy go
klimatem umiarkowanym przejściowym. Oznacza to, że ścierające
się nad obszarem Europy Środkowej masy powietrza morskiego i
kontynentalnego powodują duże kontrasty pogodowe często
z dnia na dzień, a także stwarzają możliwość występowania po sobie
lat z pogodą o typowych cechach klimatu morskiego lub
kontynentalnego. Średnia roczna temperatura powietrza w Polsce
waha się od 6°C w Suwałkach do 8,3°C w Opolu, 8,2°C we
Wrocławiu, Zielonej Górze i Tarnowie.
Zmienność warunków klimatycznych na obszarze Polski powoduje to,
że w poszczególnych
latach średnia roczna temp. powietrza w danym miejscu może różnić
się od średniej wieloletniej nawet o 2,5°C. Średnie roczne sumy
opadów atmosferycznych w Polsce wahają się od 500 do 700 mm. Cechą
charakterystyczną tego elementu klimatu jest jego duża
zmienność w czasie i przestrzeni, co wyraża się tym, że sumy
opadów w po sobie występujących latach mogą być większe lub
mniejsze
nawet o 40-50%. Najmniej opadów - 500-550 mm -występuje na Nizinach
Wielkopolskiej i Mazowieckiej.
Poniższa mapka pokazuje nam przybliżony
podział naszego kraju na strefy klimatyczne pod względem
możliwości upraw
poszczególnych gatunków i odmian roślin i krzewów
w zależności od ich wymagań cieplnych. Mapka ta opracowana została
na podstawie map W. Heinzego i D. Schreibera, którzy dokonali podziału Europy na strefy
klimatyczne według zasad podobnych
do przyjętych przez
Ministerstwo Rolnictwa USA przy opracowaniu w 1960 r. mapy stref
klimatycznych Stanów Zjednoczonych
i południowej Kanady z tą
różnicą, że dla obszaru Europy Środkowej podział stref następował
co 5°F (2,8°C).
W opracowaniu
amerykańskim zasady te polegały na wyodrębnieniu 10 stref
różniacych się średnią długookresową temperaturą
minimalną o 10°F
(tj. co 5,55°C). Dodatkowo jeszcze strefy podzielono na podstrefy
oznaczane literami a i b.
Najchłodniejsza strefa oznaczona została
cyfrą 1, najcieplejsza cyfrą 10. Na obszarze Polski zostały
wyodrębnione w ten sposób
podstrefy 5b-7b. Podział W. Heinzego i
D. Schreibera wydaje się najbardziej odpowiedni i może służyć
jako podstawa doboru
roślin do nasadzeń. Ten podział jest też
podstawą podawania stopnia mrozoodporności przy opisach roślin w
encyklopedii drzew
i krzewów ozdobnych.
Najlepsze warunki cieplne
dla uprawy roślin panują w strefie 7a, potem w 7b - czyli na
krańcach północno-zachodniej
(województwa: zachodniopomorskie i lubuskie oraz okolice Poznania)
i zachodniej części Polski; najgorsze w 5b - obejmującej krańcową
część północno-wschodnią - (województwo podlaskie)- Suwalszczyznę. Należy pamiętać jednak,
że w granicach poszczególnych stref
lokalne warunki
mikroklimatyczne mogą czasem znacznie odbiegać warunkami cieplnymi
od warunków typowych dla tej strefy.
Przy wyborze nasadzeń dla naszej strefy klimatycznej radzimy
zwrócić uwagę na warunki lokalne miejsca, w którym roślina
ma zostać posadzona. Ważne jest uwzględnienie nasłonecznienia,
osłonięcie od zimnych wiatrów, lokalizacja: miasto - poza miastem,
wilgotność itp.
|
Podstrefa Od temperatury Do temperatury
5b
-26,0°C -23,4°C
6a -23,3°C -20,6°C
6b -20,5°C -17,8°C
7a -17,7°C -15,0°C
7b -14,9°C -12,3°C
|